Yönetim ve Organizasyon Final 18. Deneme Sınavı

Sosyal faktörler ile makro faktörler ifade edilmektedir. Bunlar arasında öncelikli olarak toplumsal, kültürel ve tarihî bağlamdaki faktörler sayılabilir. Tüm bu faktörler örgütlerin faaliyetlerini doğrudan etkiler (Shavinina, 2007: 178). Örgütün faaliyet göstermekte olduğu toplumun içerisinde bireylerin sahip olduğu değerler, tutumlar, inançlar ve tüm gereksinimler sosyal faktörler kapsamında değerlendirilebilir.

Sınırlı akılcılık ve tatmincilik belirsizlik ve karmaşa ortamlarındaki karar alma yaklaşımlarıdır. Sınırlı akılcılık karmaşık problemler oluşturma, bu problemleri çözmek için gerekli olan bilginin toplanması ve işlenmesi, dolayısıyla bu problemleri rasyonel bir şekilde çözmek yeteneklerimizdeki sınırları (kısıtları) ifade etmektedir. Bu kısıtlar nedeniyle yöneticiler ellerindeki bilginin ancak bir kısmını yeterli düzeyde işleyerek etkili uygulamaya dönüştürebilirler.

Kulüp yönetimi tarzını benimseyen liderlerin davranışlarına hâkim olan yaklaşım, düşük görev ve yüksek insan yönelimidir. Lider çalışanların ihtiyaçları üzerine dikkatle eğilir, onlara dostça ve rahat bir ortam sunar. Lider böyle bir davranışın çalışanların motivasyonlarını arttıracağını ve kendi başlarına sıkı bir şekilde çalışacaklarını düşünmektedir. Bununla birlikte üretime yeterince eğilmemek çıktı miktarını olumsuz etkileyebilir ve organizasyon için hoş olmayan sonuçlar ortaya çıkabilir.

Bürokratik denetim biçimini benimseyen organizasyonlarda biçimsel ve mekanik bir organizasyon yapısı söz konusudur. Bürokratik denetim amacı, çalışanın organizasyon yapısına uygunluğunu belirlemeye yöneliktir. Bu denetim anlayışını benimseyen mekanik organizasyonlarda resmileşme derecesi; katı kuralların, formal denetimlerin ve kuvvetli bir hiyerarşinin varlığını gerektirir. Dolayısıyla soru kökündeki amacı benimseyen denetim şekli bürokratik denetimdir.

Kontrol alanı, bir yöneticinin kaç çalışanı verimli ve etkili bir biçimde yönetebileceğiyle ilişkili bir kavramdır. Yöneticinin ‘doğrudan’ kontrol edebileceği ast sayısı kontrol alanı olarak ifade edilmektedir.

Özellikler kuramı, lider kişilikleri lider olmayanlardan ayırmakta kullanılabilecek “lider özellikleri” üzerinde yoğunlaşır. Liderliğin doğasını anlamaya ve açıklamaya çalışan davranışsal liderlik kuramında, liderin başarılı ve etkili olmasında onun liderlik sürecinde gösterdiği davranışlar ve izleyicileriyle olan ilişkileri olduğu ileri sürülür. Durumsal liderlik kuramı liderlik davranışının, içinde bulunulan koşulların veya özel bir durumun gereklerine göre biçimlenmesi ve çeşitlenmesi gerektiğini, bu nedenle tek bir liderlik tarzının bütün koşullar için geçerli olmayacağını savunur. D ve E şıkları bir kuram değildir.

Örgütleme, bir işletmenin hedeflerine ulaşabilmesi için gerekli kaynakların dağıtılması
sürecidir. Örgüt bir yapıyı, örgütleme ise bir eylemi ifade etmektedir. Örgütleme;
• Amaçlar doğrultusunda yapılacak işlerin belirlenmesi ve gruplandırılması,
• Yer amaç ve yöntemlerin belirlenmesi,
• İşleri yapacak insan kaynağının belirlenmesi ve yetkilendirilmesinden oluşan bir
süreçtir.

Bekleyiş, kişinin gösterilecek gayretin bir ödülle ödüllendirilme olasılığına ilişkin algısıdır.

Güdülenme: Liderler yüksek derecede çaba gösterirler; başarı için diğer insanlara nazaran daha fazla arzuludurlar; tutkulu olup çok fazla enerjileri vardır. Önderlik etme arzusu: Liderler diğerlerini etkilemek ve önderlik etme yönünde güçlü bir arzuya sahiptir.. Doğruluk ve dürüstlük: Liderler, doğrulukları ve dürüstlükleri, söyledikleri ve yaptıkları arasındaki tutarlılık sayesinde kendileri ve izleyenleri arasında bir güven ilişkisi kurarlar. Özgüven: lider, belirlediği amaçların ve almış olduğu kararlarının doğruluğu konusunda izleyenlerini ikna etmek üzere kendisine güvendiğini göstermeye gerek duyar. Medeni hal bu özelliklerden biri değildir. Medeni halin farklılık göstermesi liderliğin etkinliğini etkilemez.

Liderliği anlamak üzere geliştirilen yaklaşımlardan biri Yol-Amaç Kuramıdır. Robert House tarafından geliştirilen yol amaç kuramı, temel parçalarını motivasyon alanındaki bekleyiş kuramından alan bir durumsal liderlik kuramıdır. Yol Amaç teriminin kaynağı, etkili liderler “izleyicilerini bulundukları yerden alıp işle ilgili amaçlarına ulaşmalarını sağlamak üzere yolu açar ve yolculuğun kolay geçmesi için yol üzerindeki engelleri ortadan kaldırır” inancıdır. House yürüttüğü çalışmalarda 4 tür liderlik davranışından söz etmektedir. Bunlar; yönlendirici lider, destekleyici lider, katılımcı lider ve başarı odaklı lider.

Misyon, işletmenin varoluş nedenini, yapmakta olduğu işi, ürünlerini, pazarlarını, müşterilerini, iş yapma felsefesini, çalışanlarına, sosyal ve çevresel meselelere karşı duruşunu açıklar.

Örgütleme, yönetim sürecinin ikinci fonksiyonudur. Örgütleme fonksiyonu kapsamında öncelikle örgüt içerisinde yapılacak işlerin tanımlanması, bu işleri yerine getirecek kişilerin istihdam edilmesi, örgüt içerisindeki yetki ilişkilerinin tanımlanması, komuta zincirinin kurulması ve personelin çalışmalarının koordine edilmesi gibi faaliyetler yerine getirilecektir. Örgütleme temel olarak yöneticilerin kurmak ve devamlılığını sağlamak durumunda olduğu yapılar ve sistemler ile ilgili yönetim fonksiyonudur.

Stratejik denetim, işletmelerde stratejik amaç ve hedeflerin ne kadarına ulaşıldığını gösteren bir yönetsel süreçtir.

Örgütsel yapılanmanın görsel bir ifadesi olan örgüt şemaları birçok amaca hizmet eder. Örgüt şemaları bir işletme içerisindeki pozisyonları, yetki ilişkilerini, yönetim alanını ve faaliyet biçimini kolaylıkla görmemizi sağlar.