Yeni Toplumsal Hareketler Ara 7. Deneme Sınavı

Bireyin kendine ilişkin algısına dayalı tanımladığı kimlik öznel kimliktir.

Lezbiyen Feminizm, temel olarak radikal feminizmden beslenmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Toplumsal kimlikler çoklu bir yapıya sahiptir. Bireyler aynı zamanda birden fazla gruba üye olabilirler ve birçok kimliği taşımak durumunda kalabilirler. Deaux' e göre sosyal kimlikler gönüllü-gönülsüz ve istenir-istenmez biçiminde sınıflandırılabilir. Gönüllü kimlik bireyin kendisinin seçtiği kimlik, gönülsüz kimlik ise özgür seçimi gerektirmeyen, başkalarının bireyi kategorize etmesiyle oluşan kimliklerdir. İstenir kimlikler bireyin hakkında olumlu olduğu düşünülen, istenmez kimlikler ise olumsuz olduğu düşünülen kimliklerdir. Bu bağlamda kimlikleri şu örneklerle açıklayabiliriz:

1. Gönüllü-istenir kimlikler: Katolik, kulüp üyeliği, demokrat-cumhuriyetçi, feminist, arkadaş, eş, anne-baba, öğrenci.
2. Gönüllü-istenmez: Alkolik, bağımlı, eşcinsel, sigara kullanan.
3. Gönülsüz-istenir: Afro-Amerikan, kız-erkek evlat, Hispanik, Yahudi, erkek, kadın.

Heywood’a (1997 aktaran Şimşek, 2004:113)
göre ise YTH’nin özellikleri şunlardır:
1. Yeni orta sınıflara dayalıdır.
2. Maddecilik sonrası yönelimlere sahiptir.
3. Az ya da çok ortak bir ideolojiye bağlıdır.
4. Yeni sol ile bağlantılıdır.
5. Performans ve uygulama bakımından adem-i
merkeziyetçi, katılımcı, yenilikçi ve teatraldir.

Enformel Sektör:  Piyasa dışı çalışmaları anlatmak için kullanılan terim. Bu kavramın içine aldığı alanlar çok geniştir: ev çi emeği, tüketime yönelik çalışma, piyasa dışı üretken emek, yasa dışı ticaret vb... bu sektörün içine girmektedir. Doğru cevap B'dir. 

Toplumsal hareketler, kurumsal ya da örgütsel kanalların dışında devamlılık gösteren ve belirli bir örgütlenme düzeyinde meydana gelen, parçası olunan dünya düzeni, toplum, grup ya da örgütte var olan otoriteyi savunmak ya da bu otoriteye meydan okumadır.

Maddeci feminizm olarak da bilinen Marksist feminizm, kapitalist toplumsal organizasyonlarda toplumsal cinsiyet analizleri yaparken Marksist teoriden beslenmektedir. Marksist feminizm, kadınların özgürleşmesini ekonomik sistemin yeniden organizasyonunda ararken, ataerkillik ve kapitalizm arasındaki ilişkiye odaklanır. Bu anlamda kapitalizm içindeki işgücü dağılımı kadının ikincil durumundaki temel sorun olarak görülmektedir (kadının ev içinde, erkeğin ev dışında çalışması). Marksist feminizm kaynaklı eleştirel bir bakış açısı metinsel olduğu kadar, temsili toplumsal ilişkileri de kapitalist ilişkilerden kaynaklanan gelir eşitsizliğinde görmektedir. Kadın-erkek eşitsizliği kapitalist düzen sona ermeden son bulmayacaktır. Doğru cevap A'dır. 

Özellikle edebiyat odaklı gelişen ve daha çok kadın yazını (écriture feminine) olarak tanımlanan, metinsel tasarımı öncelikli olarak çalışma konusu yapan Fransız feminizmi, kendisini “farklılık” kavramı etrafında organize etmiştir. 1970’lerde ve sonrasında gelişen Fransız feminizmi, İkinci Dalga Feminizm olarak da bilinir. Doğru cevap C'dir. 

Aktivizm, toplum içinde olumlu politik değişim yaratmak adına bilinçli olarak yapılan eylemlerdir. Hegemonya, baskın gruplar tarafından farklı güç formlarının (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf ve cinsellik gibi) elde tutulması ve kullanılmasıdır. Feministler için en güçlü hegemonya biçimlerinden biri ataerkillik olarak adlandırılmaktadır. E şıkkında verilen kavram ise şöyle açıklanabilir: Fallus (phallus), yani, erkeklik organının sembolik olarak erkeklik temelli bir yaklaşımı belirtmesi. Cixous özellikle “farklılık” temelinde ele aldığı edebiyat alanında bu terimi, “kadın yazını” konusunu tartışırken kullanır. Özellikle feminizmin yazınsal etmenleriyle ilgilenen feministler bu terim ile dilde erkek egemenligini belirtirler. Jacques Derrida’dan esinelenerek ürettikleri bu terim, Batı dünyasının yazılı ve sözlü kültür arasındaki bir güç iliskisi kurmasını ve yazılı kültürü (aynı zamanda eril olarak nitelendirilen kültür) diğerinden üstün saymalarını elestirir.  Sufrajist hareket ise şöyle açıklanabilir: Kadınların henüz eşit vatandaşlar olarak görülmedikleri dönemlerde, kadınlar oy hakkı talep etmek için dernekler kurmuşlardır. Bu gruplar “sufrajist”ler, kadınların oy kullanma hakkı için mücadeleleri de “sufrajist hareket” olarak tanımlanmaktadır.

Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkında verilen sufrajist harekettir. 

Toplumsal hareketler, ortaya çıkış biçimleri, amaçları ve yöntemleri bakımından birbirinden çok farklı özelliklere sahiptir. Bu çeşitlilik ortak bir tanımlamayı zorlaştırsa da toplumsal hareketleri, ortak davranış, değişimin hedeflenmesi, örgütlenme, ortak bir kimliğin varlığı, göreli süreklilik gibi temel eksenler çerçevesinde tanımlama çabaları söz konusudur. Doğru cevap B'dir. 

Avrupa’da Rönesans ile ortaya çıkan, insanların kaderlerine hâkim olabilecekleri fikri, insanları gerçek anlamda tarihin öznesi konumuna getirmiştir. Yeniden doğuş, uyanış ifadeleriyle özdeşleştirilen Rönesans, içinde yaşadığımız çağın başlangıcı sayılır. Bu fikir, Fransa’da gelişen Aydınlanma ve İngiltere’de başlayan Endüstri Devrimi ile de pekişmiştir. Doğru cevap C'dir.

Bir harekette ve bu hareket bağlamında yapılan eylemlerde kimliğin rolünün dört aşaması şöyle ifade edilebilir (Poletta ve Jasper, 2001:286);
• Kolektif iddia ve taleplerin oluşturulması
• Hareket için aktivistlerin, gönüllülerin toplanması
• Strateji ve taktiklere ilişkin kararların alınması
• Hareketin sonuçlarının ortaya çıkması

Buna göre B seçeneğindeki ifade bu aşamalardan biri değildir.

İşçi ve öğrenci hareketlerine sahne olan 1968 yılı Fransız sosyolog Alaine Touraine tarafından yeni toplumsal hareketlerin başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap C'dir. 

Küreselleşmeyi özellikle 1970’lerden bu yana enformasyon toplumunun ortaya çıkması ve gelişmesi ile bağlantılı olarak ele alan kuramcı Castells’tir. Castells’e göre, internet gibi yeni iletişim teknolojileri sayesinde bilgi akışı hızlanmış ve birbirinden bağımsız gibi gözüken toplumlar bilgi ve sermaye akışı sayesinde ekonomik ve politik açılardan birbiriyle bağlantılı hale gelmiştir. Doğru cevap D'dir. 

Toplumsal cinsiyet rolleri arasında kadının hane içi üretimi (parasal karşılığı olmayan üretim) üretim ile ilgili rolü kapsamındadır. Doğru cevap D'dir. 

Ralph Turner (1969), kişisel kimlik ile kişisel dönüşümü toplumsal hareketler alanının giderek önemini artan konuları olarak belirtirken Klapp (1969), kolektif kimlik arayışını modern toplumun fakirleştirdiği etkileşime bir karşılık olarak değerlendirmiştir.

1910’da Kopenhag’da yapılan uluslararası bir toplantıda kadın delegelerin
önerisiyle o gün ölen emekçi kadınların anısına 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak ilan edilmiştir.

Postendüstriyel kavramını ortaya koyan ünlü Fransız sosyolog Alaine Touraine'dir. Touraine’e göre toplumsal hareket bir toplumsal duruma gösterilen tepki değildir aksine kültürel modellerin kontrolünü hedefleyen çatışmanın bir sonucudur. Doğru cevap B'dir.