Temel Bakım ve Rehabilitasyon 1 Final 8. Deneme Sınavı

Banyo süresince birey fiziksel ve psikolojik olarak değerlendirilmeli ve rahatlatılmalıdır.Bireyin derisi sıyrık, kızarıklık ve çeşitli cilt sorunlarının varlığı açısından değerlendirilmelidir. Bireyin kol ve bacaklarındaki güçlülüğü değerlendirilmeli ve ona göre bakımına katılması için desteklenmelidir. Banyo sırasında bireyin duygusal tepkileri (göz teması kurmaktan kaçınma, ağlama, korku belirtisi gösterme vb.) değerlendirilmelidir.

Engelli birey, Kinect teknolojisi kullanılarak ayak, el ve kafa hareketleri ile ev içerisinde bulunan sistemleri kontrol edebilmektedir. Engellinin kontrol edebileceği örnek sistemler aşağıdaki gibi verilmiştir:

Lamba açma / kapatma

Televizyon açma / kapatma

Alarm açma/ kapatma

Klima açma/ kapatma

Garaj veya kapı açma / kapatma

Panjur veya perde açma / kapatma

Su açma / kapatma

Doğalgaz açma / kapatma

Sandalyenin uygun şekilde yerleştirilmesinin önemi, hastanın maksimum konfor, sabit pozisyonda, işlev ve güvenlik elde etmesini sağlamak için önemlidir. Tekerlekli sandalyenin uygunluğunun kısa bir süre içinde doğrulanmasında aşağıdaki belirteçlerle sağlanabilir. Koltuk yüksekliği için iki-üç parmak uyluğun altına rahatça yerleştirilebilmelidir. 

Geri Pozisyonda Kaldırımdan İnme: Bakım veren birey açısından en az çabayı gerektirmesi ve maksimum kontrol sağlaması açısından kaldırımdan inmek için en kolay yöntemdir. Yüzü Öne Dönükken Kaldırımdan İnme: Zor bir yöntemdir ve uygulamadan önce mutlaka tekerlekli sandalyenin kontrolünden ve doğru vücut mekaniklerinin kullanıldığından emin olunmalıdır.

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) araştırmalarına göre dünya üzerinde 500-650 milyon insanın engelli olduğu belirtilmektedir.

İdrarın boşaltılmasını etkileyen faktörler;

• Büyüme ve gelişme
• Kas tonusu
• Sıvı alımı
• Hastalıklar
• İlaçlar

Psikolojik faktörlerdir.

Otizmi olan bireyler, konuşulanları anlamada yaşadığı zorluktan dolayı kendilerini ifade etmede sıkıntı çekebilirler. Karşılıklı akıcı konuşma yerine çoğunlukla anında ya da gecikmeli olarak söylenenleri tekrar etme (ekolali) eğilimi içerisindedirler. Bazı uzmanlar ekolalinin amaçlı bir iletişim çabası olduğunu savunurken bazıları ise belli bir amacı olmayan otomatik bir davranış şekli olduğunu ifade etmektedirler. Kullandıkları sınırlı iletişimin içeriğine bakıldığında gramer bozuklukları göze çarpar. Zamirleri (özellikle “ben” zamirini) ve edatları doğru ve yerinde kullanmadaki sıkıntıları en temel özelliklerinden biridir. Otizmi olan bireylerin dil ve iletişim özelliklerine ait bir diğer problem de mecazi anlamlar içeren ifadeleri anlamadaki zorluklardır. Kelimelerin birbirinin yerine kullanılması, kelimelerin eş anlamlılarının ya da zıt anlamlılarının kullanılması, dile dayalı şakalar yapılması, onların anlamlandırabilmelerini daha da güçleştirebilir.

Engellilik türleri ve ihtiyaçları çeşitlilik göstermektedir. Engel türleri aşağıda belirtildiği gibidir:

Ortopedik engellilik

Görme engellilik

İşitme engellilik

Dil ve konuşma engelliliği

Zihinsel engellilik

Süreğen hastalıklar dolayısıyla meydana gelen engellilik

Standart hafif tekerlekli sandalyeler normalde alüminyumdan imal edilir.  

Tekerlekli Sandalyenin Bileşenleri. A: İtme Kolu, B: Sırt Döşemesi, C: Kol Dayama Yeri, D: Yan Destek Panelleri, E: Sol Tekerlek Kilidi (Fren), F: Ön Donanım, G: Ayak Koyma Plakasının Katlanma Yeri, H: Ayağın Konduğu Plaka, I: Ön Tekerlek, J: Sağ Tekerlek Kilidi, K: Tekerleği El ile Çevirme Kısmı (Çember), L: Arka Tekerlek.

Klinisyen yüzü hastaya dönük hastanın döneceği tarafta durur. Daha sonra klinisyen, hastayı hafifçe kürek kemiğinden (omuzu da destekleyecek şekilde) ve pelvisinin yukarı bölümünden yuvarlayarak yana dönmesine yardımcı olur.

Kan basıncı ölçmek için bir steteskopa ve tansiyon aletine ihtiyaç vardır.

Yenidoğanda solunum hızı dakikada 30-50 nefestir. Hız yetişkinliğe kadar tedrici olarak azalır. Yaşlılarda ise solunun sayısı yetişkinlerden daha fazladır.

Stabilizasyon ve kontrolü sağlamak için hastanın dizleri, pelvisi ve kalçasından müdahalelerde bulunulmalıdır. Bunun için asla hastanın kıyafeti veya üst ekstremitesi kullanılmamalıdır.

Hastanın, ayakta durarak yataktan tekerlekli sandalyeye transferi için benzer işlem gerçekleştirilir. Tekerlekli sandalye, yatakla 45°’lik açı sağlanacak şekilde yanaştırılır.

Baston: Bilinen en eski yürüme yardımcısı olup, geniş bir destek alanı sağlar ve dengeli yürüyüşü destekler.

Her üç seçenekte transfer aktivitesi öncesi, hasta ile ilgilenen sağlık personeli veya bakım verenin bilmesi gereken kurallar arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Engelli bireylerin uzun süre tekerlekli sandalyede oturması ile alt uzuvlarda azalmış dolaşım belirtileri nedeniyle alt uzuvlarda özellikle morarma gibi renk değişimleri olumsuzluklardan biridir.

Her üç seçenekte transfer hazırlığı sürecinde yapılması gerekenler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Tekerlekli sandalyenin uygunluğunun kısa bir süre içinde doğrulanmasında aşağıdaki belirteçlerle sağlanabilir:

Koltuk yüksekliği için iki-üç parmak uyluğun altına rahatça yerleştirilebilmeli,

Uyluk uzunluğu için, ayak koyma tabakası yerden yaklaşık olarak 5 cm yüksekte olmalı,

Koltuk derinliği için kolunuz yere parallel olacak şekilde avucunuz yere bakarken diz ardı bölgesinden 2 parmağınız rahatça bu alana yerleştiriliyor olmalı,

Koltuk genişliği için hasta sandalyede otururken her iki yandan elinizi yerleştirdiğinizde kalça ile kol dayama yerleri arasında yeterli boşluk bulunmalı,

Sırt desteğinin yüksekliği için kullanıcı dik otururken elinizi dikey olarak yerleştirdiğinizde dört parmağınız koltuk altına rahatça yerleşebilmeli,

Kol dayama yüksekliği için ön kollar rahatça bu alanda yerleşmiş, omuzlar aynı hizada düzgün ve gövde dik olmalıdır.