Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları Final 28. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması: Röportaj amaçlarına göre beşe ayrılır. Açıklayıcı röportaj, portre röportaj, tanık röportaj, sokak röportajları ve açıklama röportaj. Açıklayıcı röportaj; görüşülen kişiden uzmanı olduğu konu hakkında bilgi almak için yapılan röportajlardır. Portre röportajı; görüşülen kişiyi daha iyi tanımayı amaçlayan röportajlardır. Tanık röportajı; bir olayın tanığı ile yapılan röportajlardır. Sokak röportajı; bir olayla ilgili kamuoyunun düşüncelerini yansıtmak için yapılan röportajlardır. Açıklama röportajı; bir kişi ile gündemde olan bir olay ya da katıldığı bir toplantıyla ilgili yorumlarını ve fikirlerini almak için yapılan röportajlardır.

Yanıt Açıklaması:

Eğlence, program bütçesinin kapsadığı alanlardan biri değildir. Doğru cevap, D'dir.

Yanıt Açıklaması:

Bir televizyon yapımının temel işlevleri eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilir. Fikir bulmak yapımın ilk aşamasıdır. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması:

Radyonun haber dili sade olmalıdır.

Yanıt Açıklaması:

Ticari bir ürün olarak satın alınan program formatının aynısının birebir olarak yeniden üretildiği nadir görülür. Genel olarak belirli bir çoğrafyadaki izler kitle için üretilmiş program formatları gerektiğinde farklı ülkelerin izleyicilerinin özelliklerine göre yeniden düzenlenir.Format uyarlaması özgün bir televizyon program formatının farklı ülkelerde yayınlanması için programın ana yapısına sadık kalınarak, ülkelerin kültürel, yerel özellikleri dikkate alınarak yeniden düzenlenmesidir.İlk yayınlandığı ülkede başarı kazanmış programların farklı ülkeler için yapılan format uyarlamaları da çoğunlukla aynı başarıyı tekrarlar ve denenerek başarı sağlamış program formatlarının çok kısa sürede küresel bir yayın dolaşımına girer.

Yanıt Açıklaması:

Çocuk programlarında tasarımın en belirleyici özelliği hedef kitlenin yaş aralığıdır.

Yanıt Açıklaması:

Ses organları oynak ses organları ve durgun ses organları olarak ikiye ayrılırlar. Akciğerler, ses telleri, dil, yumuşak damak, dudaklar ve küçük dil oynak; sert damak, diş eti, dişler ise durgun organlardır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması:

Radyo programının dinlenebilmesi için öncelikle dinleyicinin ilgisini çekmeyi başarabilmesi gerekir. Dinleyicinin ilgisini çekebilmek için her şeyden önce programcı bilgisini ve yaratıcılık yeteneğini iyi kullanabilmeli ve metni akıcı bir şekilde hazırlamalıdır. İyi bir program için en temel öge iyi planlanarak ve yaratıcı bir biçimde yazılmış program metnine ihtiyaç vardır. Programın dinleyici ile buluşabilmesi için en temel kural, radyo dinleyicisini geniş ve tanımsız bir kitle olarak düşünülmemelidir. Programcı radyoyu dinleyen herkesin bir birey ve büyük bir olasılıkla da yalnız olduğunu düşünerek dinleyiciye seslenmelidir. Pek çok kitle iletişim aracına maruz kalan günümüz insanı radyoyu yalnız kaldığı anlarda   122 ve günlük yaşamına eşlik etmesi için kullanmaktadır. Radyonun bireyin en yakın dostu olmaya aday en önemli araç olduğunu da göz önünde bulunduran programcı, program konusunu metne dökerken, ilgi çekmek, merak uyandırmak, ortak ilgilere değinmek, canlılık sağlamak, güldürüye başvurmak, samimi olmak ve dilin kullanımına özen göstermek gibi başlıca özelliklerden yaralanır.

Yanıt Açıklaması:

Sinopsis, bir televizyon programını ya da bir film öyküsünü kısaca anlatan, beş-altı cümlelik özettir. Programın başından sonuna kadar oluşturulması planlanan süreçler bir kaç cümle ile özetlenmeye çalışılır. Doğru cevap B'dir. 

Yanıt Açıklaması:

Senaryo yazılırken programın neyi, nasıl söyleyeceği ortaya çıkar; düşünceler amaca uygun bir mantık içinde düzenlenir. Konu belirli bir düşünce sırasıyla anlatılır. Bu düzenleme nasıl yapılır? Bunun için kullanılabilecek başlıca yaklaşımlar şöyledir: • Özelden genele yaklaşımı • Genelden özele yaklaşımı • Neden-sonuç yaklaşımı • Zaman dizinsel yaklaşım • Kategori yaklaşımı • Sorun-çözüm yaklaşımı • Sav-karşıt sav yaklaşımı. Boylamsal yaklaşım kullanılan yaklaşımlardan biri değildir. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması:

Dünyada radyo yayıncılığı ilk defa Büyük Britanya’da başlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması:

Radyonun tarihçesi, ilk olarak adı radyo olmasa da, İskoç fizikçi James Clerk-Maxwell ile başlar. 1864’te, ışık dalgalarına ek olarak genel bir elektromanyetik dalga teorisinin kurulması radyonun ilk adımı olmuştur. 1899’da Markoni, Manş üzerinden ilk bağlantıyı kurmayı başarmış ve ilk mesajını da gönderilmiştir. İnsan sesinin aktarıldığı ilk bağlantı, 1908’de Eiffel Kulesi ile Villejuif arasında gerçekleşmiştir. Türkiye’de 6 Mayıs 1927’de ilk resmi radyo yayını başladığında Amerika Birleşik Devletleri’nde ticari, Avrupa’da kamusal radyoculuk önemli atılımlar kaydetmiştir. Bu bilgilerden özetle D seçeneğindeki I ve III doğru bilgilerdir.  Doğru cevap D'dir. 

Yanıt Açıklaması:

Türkiye için program türlerine ilişkin sınıflandırmayı Yönetmeliğe göre yapılan tanımlar çerçevesinde Radyo televizyon yayınlarını düzenlemek ve denetlemekle görevli özerk bir kuruluş olan Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) İzleme ve Değerlendirme Merkezi Başkanlığı yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Soruda tanımı verilen kavram, akıştır. Televizyonda akış, kesintiler yaratarak bölümleme ve sıralama olarak tanımlanır; televizyon yayınlarında akış, kesintiye uğrayan programların ardada sıralanarak bölümlemeler oluşturmasıdır.

Yanıt Açıklaması:

Taslak hazırlamanın ilk aşaması, programda yer alması istenen düşüncelerin dökümünü yapmaktır. Her bir düşünce yazılır ve bir liste oluşturulur. Daha sonra bu listedeki en önemli düşünceler seçilir. Programın temelini oluşturacak bu düşünceler, ana başlıklar olarak belirlenir. Ana başlıklar, programın
aktaracağı temel düşüncelerdir. Bu düşünceler izleyicide belirli bir bakış açısı oluşturacak, bilgi verecek, tutum ve davranış değişikliği yaratacaktır. Her programın amacı farklı olabilir. Amaç yalnızca bilgi vermekse ana başlıkların konuyla ilgili en temel ve önemli düşünceleri içermesi gerekir. Tutum ve
davranış değişikliği yaratılmak isteniyorsa bu düşüncelerin sonucunda izleyicinin bakış açısını pekiştirmesi ya da değiştirmesi ve bunları davranışlarına yansıtması istenir. Bu nedenle, ana başlıkların alt başlıklarla desteklenmesi ve programda iletilen düşüncelerin izleyiciyi ikna etmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması:

Bir olayın hangi durumlarda haber değeri kazanacağını gösteren unsurlar şunlardır: Olay dinleyiciye yakın olduğunda (Yakınlık), Olay dinleyiciye zamanında aktarıldığında (Anilik), Olay önemi açısından etkili olduğunda (Etkililik), Olay anlaşmazlık yarattığında (Anlaşmazlık). Durağanlık bir olayın haber değeri kazanacağını gösteren unsurlardan değildir.

Yanıt Açıklaması:

Soruları konuğa önceden vermemek,röportaj sırasında yapılmaması gerekenlere bir örnektir.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Bazı fikirler ilk bakışta yaratıcı görünse de program yapmak için elverişli olmayabilir. Bu nedenle öncelikle ortaya konan fikrin projelendirilmeden önce hangi ortamda, hangi zaman dilimi içinde, hangi izler kitle için hazırlanacağının planlanması büyük önem taşır.