Osmanlı Tarihi (1789-1876) Final 16. Deneme Sınavı

Rusçuk karşısında bulunan Yergöğü Kalesi’ni kuşatan Avusturya ordusu büyük bir direnişle karşılaştı. Rusçuk’taki Osmanlı askerlerinin yardıma gelmesi ile Avusturya ordusu iki ateş arasında kaldı ve geri çekilmek zorunda kaldı.

Osmanlı Devleti, Kırım Savaşı sırasında artan savaş masraflarını karşılamak maksadıyla uluslararası piyasalardan ilk kez borç para almıştır. 

Sultan Abdülaziz, “Erkân-ı Erba’a” olarak adlandırılan; Mütercim Rüşdü Paşa, Hüseyin Avni Paşa, Midhat Paşa ve Hayrullah Efendi’den oluşan dört kişinin şahsi kin ve nefreti sebebiyle tahttan indirilmiştir.

 Osmanlı Devleti’nin Don-Volga Projesinden vazgeçmesi ve ardından Rusların Asya istikametindeki genişleme hareketlerine ilgisiz kalması üzerine, Ruslar Türkistan’a doğru ilerleyişlerini devam ettirmişlerdir. 

Görüldüğü üzere toplumların yapısında pek çok alanda hürriyete doğru bir akış meydana gelmiş, Avrupa’nın mutlakiyetçi hükümdarları liberalizm ve hürriyetçiliği baskı altında tutmaya çalışmışlardır. Ancak bu fikirlerin bir gün patlamaya dönüşmesi kaçınılmaz hâle gelmiştir. 1830’da Fransa’da patlak veren ayaklanma işte bu sürecin sonucudur. 25 Temmuz 1830’da basın hürriyetinin kaldırıldığı, seçmen sayısının 100.000’den 25.000’e indirildiği ve liberal muhalefeti dağıtmak üzere meclisin dağıtıldığı ilân edilince tepkiler başlamıştır. Tepkiler 27 Temmuz 1830’da “Fransa’da Temmuz İhtilâli” ismiyle anılan ayaklanmaya dönüşmüştür. Liberallerin aşırı kolu olan Cumhuriyetçiler tarafından başlatılan ayaklanma kısa sürede öğrenci, işçi ve halkın katılımıyla büyümüştür. Paris sokaklarında 3 gün süren kanlı çatışmalar yaşanmıştır. 30 Temmuz’da liberal milletvekillerinin kurduğu Yürütme Konseyi, X. Charles’in krallıktan düşürüldüğünü ve liberal fikirleriyle tanınan I. Louıs Philippe’nin kral olduğunu ilân etmiştir. Anayasa da demokratik ilkelere göre değiştirilmiş ancak cumhuriyet ilân etmeye cesaret edilememiştir.

 Âlî ve Fuad Paşalar devlet idaresinde olaylara yaklaşımları açısından birbirlerini tamamlayan özellikleri ile de dikkat çekmişlerdir. 

Osmanlı-Rus Savaşı sonrası 14 Eylül 1829’da imzalanan Edirne Antlaşması’yla Yunanistan bağımsızlığını elde etmiştir. Doğru cevap A’dır.

Sened-i İttifak, Osmanlı Sultanının âyanların varlığını kabul ettiği dolayısıyla iktidarını hiç de alışılmadık biçimde başka güç odaklarıyla paylaşmayı kabul ettiğini gösterir. Böylece padişahın yetkileri ve otoritesinin sınırlandığı gibi bir izlenimin doğmasına yol açar. Bu içeriği ile Sened-i İttifak, zaman zaman Magna Carta’ya benzetilmiştir. Sened-i İttifak, 17.yüzyılın sonları ve 18.yüzyılın başlarından itibaren uzun bir dönem boyunca devletin taşra üzerindeki denetimini yitirmesinin bir sonucu olarak doğmuştur. 

11 Mayıs 1876 tarihinde, Berlin’de Rus Başbakanı Gorçakof, Avusturya Başbakanı Andraşi ve Alman Başbakanı Bismark, tarafından Osmanlı topraklarında yaşayan gayrimüslimlerin can ve mal emniyetlerinin kalmadığı iddiasıyla yapılan toplantı tarihe Berlin Memorandumu olarak geçmiştir. 

Tanzimat Dönemi 3 Kasım 1839’da Tanzimat Fermanı’nın okunmasıyla başlamıştır. Doğru cevap A’dır.

Tanzimat’ı hazırlayan ekonomik gelişmeler arasında Mısır Meselesi özel bir yer tutmaktadır. Tanzimat Fermanı’nın ilanından kısa bir süre önce Mısır Meselesi’nin baskısı altındaki Osmanlı Devleti, 16 Ağustos 1838’de İngiltere ile Balta Limanı Ticaret Antlaşması’nı imzalamıştı. İngilizlere iç ticarette geniş imtiyazlar verildi. İngilizler Osmanlılar üzerinde daha fazla iktisadi nüfuz kurdular. 1838 Osmanlı-İngiliz ticaret antlaşmasının benzerleri aynı yıl içinde Fransa ile daha sonra 1840’ta İsveç, Norveç, İspanya, Hollanda, Belçika, 1841’de Danimarka, 1843’te Portekiz ile imzalanmıştır. Böylece Osmanlı toprakları üzerinde serbest ticaretin koşulları için gereken diğer idari, mali, hukuki vb. reformları yapmak kaçınılmaz hâle geldi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

II. Mahmud’un vefatı sonrası oğlu Abdülmecid, 18 yaşında tahta geçti. Yeni padişah, iki ciddi mesele ile karşılaştı. Bu meselerden ilki Mısır Valisi Mehmed Ali ile süre gelen kriz, diğeri ise “Tanzimat’ın ilanı” konusudur. Sultan Abdülmecid, padişahlığının ilk günlerinde Mısır kuvvetlerinin Osmanlı ordusunu Nizip’te yendiklerini öğrendi. Birkaç gün sonra da, Kaptan-ı Derya Firari Ahmet Paşa’nın Osmanlı donanmasını Mehmed Ali Paşa’ya teslim ettiği haberini aldı. Osmanlı Devleti, artık ordusuz ve donanmasız kalmıştı. Yeni padişah, devletin tecrübeli ve iş bilir sayılan adamlarından Hüsrev Paşa’yı sadrazam, Damat Halil Paşa’yı serasker, Rauf Paşa’yı Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliyye reisliğine getirmişti. Fakat Sultan Abdülmecid sorunların çözümü noktasında, Dışişleri Bakanı Mustafa Reşid Paşa’ya güvenmiştir. Başlangıcından itibaren Mısır Meselesi’nin bütün aşamaları içinde bulunmuş olan Mustafa Reşid Paşa, Paris ile Londra elçiliklerinde de bulunmuştu. Bu yüzden ilgili devletlerin konuya bakış açılarını biliyordu. Öte yandan Paris ve Londra elçilikleri sırasında Fransa ile İngiltere’nin idare tarzlarını incelemiş, dönemin Avrupalı diplomat ve siyasi aktörleri ile görüşmeler yapmış ve onların Osmanlı idaresi hakkındaki görüşlerini de öğrenmişti. Mustafa Reşid Paşa, Tanzimat-ı Hayriyye’nin ilanıyla, Osmanlı Devleti’nin yeniden güçlenmesini sağlayacak yeni bir düzenin kuruluşunu ve denge politikasının bir gereği olarak Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğüne taraftar olan İngiltere ile Fransa’yı memnun etmeyi amaçlamıştı. Daha II. Mahmud zamanında Mustafa Reşid Paşa tarafından kaleme alınmaya başlanan ve yapılacak reformların ilkelerini ortaya koyan metin Gülhane Hatt-ı Hümâyunu ya da diğer adıyla Tanzimat Fermanı’ydı. Ferman Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane Parkı’nda okunarak 3 Kasım 1839’da ilan edilmiştir.

İspanya 1841 Londra Boğazlar görüşmelerine katılmamıştır.

II Mahmud döneminde sosyal alanda yapılan yenilikler şu şekilde sıralanabilir; 1 Kasım 1831 tarihinde Osmanlı Devleti’nin ilk resmî gazetesi “Takv­im-­i Vekây­i” nin çıkarılması, Avrupa’da uygulanan modern posta teşk­ilatlanmasının uygulanması, karantina uygulanmaya başlanması, Avrupa’da gelişen gemi yapım teknolojisinin takip edildiğinin bir göstergesi olarak, 1827 yılında bir buharlı gemi satın alınması. 

Mahmut Nedim Paşa dış politikada açık bir Rus taraftarıydı. Sadrazam olmasıyla uluslararası dengelerde Rusya birinci derecede gözetilen ülke konumuna gelmiştir

8 Kasım 1858'de Avusturyai Fransa, İngiltere, Rusya ve Prusya ile Osmanlı Devleti arasında Karadağ Meselesi'nin çözümü için bir protokol imzalanmıştır. Protokola göre 20 yıl tarafsız bölge olarak kalmış olan Grahova Karadağ'a bırakılmıştır.

Tanzimat Dönemi, Osmanlı toplumunun tüm kurum ve kuruluşlarını ayakta tutan, askeri, mali, hukuki, idari, iktisadi, siyasi vb. alanlarda köklü değişim ve dönüşümleri ifade etmektedir.

A,B,C ve D seçeneklerinde belirtilen kişiler, asileri ve taleplerini onaylamışlardı. III.Selim'e karşı ayaklanma sırasında yenilikçi olması nedeniyle istenmeyen kişilerden birisi de Darphane Emini Ebubekir Efendi idi.

Batılı yönü olmayan Sultan Abdülaziz, Fransızca öğrenmemiş Avrupa ilim ve kültürü ile temas etmemiştir.Türk Musikisini iyi bilir, mükemmel derecede ney üfler ve lavta çalardı. Aynı zamand bir bestekardı. Sultan Abdülmecid'in kurduğu saray orkestrasını kaldırarak yerine "Türk Musikisi Saz Takımını" kurmuştur.