Osmanlı Tarihi (1789-1876) Ara 12. Deneme Sınavı

Edirne andlaşması. Cevap A'dır.

III. Selim’i bu meşum sona götüren pek çok sebepten bazıları sırasıyla şöyle sayılabilir. III. Selim’in yeni talimli ve düzenli ordusu, artık işlevini yitiren ve demode olan Yeniçeri ordusu mensuplarını rahatsız etti. Yeni ordu ve düzenin finansmanı gayesiyle tesis edilen İrad-ı Cedid hazinesi için yeni vergilerin konulması birtakım çevrelerin sızlanmasına sebep oldu. Nizam-ı Cedid ordusu talim ve terbiyesinin yanı sıra resmi kıyafetleriyle de farlılık arz ediyordu. Yeni düzene muhalif olanlar muhafazakârlık saikıyla bu kıyafetleri kâfir taklidi sayarak eleştirilerine yeni bir boyut daha kattı. III. Selim’in saltanatında ikbal ve iktidar sahibi olamayacaklarını düşünen bir kesim de yeni düzene muhalif oldu. Nizam-ı Cedid ordusunun sayısının artması hâlinde Yeniçerilere ulufe verilmeyeceği hatta ilga edileceği algısı kemikleşmiş eski düzen mensuplarını rahatsız etti. İktidarda olan yenilikçi devlet adamlarının ihtişamlı yaşamlarına mukabil halkın geçin sıkıntısının arması ve pahalılık III. Selim ve reformcu ekibinin İstanbul’da kamuoyu desteğini zayıflattı. 

A seçeneği 1821-1830 yıllarından daha önce gerçekleştirilen ıslahatlar arasında yer alır.

Fransa'nın 25 Haziran 1802 tarihinde Osmanlı Devleti ileParis Antlaşmasını imzaladı. On maddelik antlaşma  ile kapütilasyonların devamı, iki ülkenin toprak bütünlüklerinin garanti edilmesi ve Karadeniz'in Fransız ticaret gemilerine açılmasını hükme bağlıyordu.

Metin kısmında yer alan maddeler kısaca şu şekilde özetlenebilir:
Padişahın ve vekili olarak sadrazamın emirlerine uyulacaktı. Ancak sadrazam kanun dışı uygulamalara kalkışırsa âyanların buna itiraz etme hakkı saklı kalacaktı.Âyanlar, yönetimi altında    bulunan bölgelerde devletin           asker toplamasına yardımcı olacak; karşı çıkanlara müdahale edecekti. Ordunun yeniden örgütlenmesi     ve ıslahat çalışmalarına, özellikle yeniçerilerle diğer ocaklar muhalefet ederse âyanlar devleti destekleyecek; ayrıca bir başkaldırı olması durumunda padişahın iznini beklemeksizin İstanbul’a hareket edeceklerdi. Vergiler adil   ve eşit salınacaktı. Âyanlar bölgelerinde adil bir yönetim sağlayacak ve birbirlerinin        toprağına       ve özerkliğine saygı gösterecekti. Ayrıca devlete hizmet ve bağlılıklarına karşılık devlet de onların kazanımlarını tanıyacaktı. 

III.Selim iktidarı süresince önemli hatalar yapmıştır. Bunlardan birisi, şahzade Mustafa ile anlaşmış olan ve yenilik taraftarı olmayan Köse Musa Paşa'yı Sadaret Kaymakamı olarak atamasıdır.

Londra andlaşması. Cevap D'dir.

Tepedelenli Ali Paşa zamanla gücünü artırarak devletten bağımsız hareket etmeye başlayınca, kendisinin "fermanlı" ilan edilmesine neden olmuştur. Fermanlı, Osmanlı döneminde devlete karşı gelme suçuyla aranan ve cezalandırılması için hakkında ferman bulunan kişdir.

1802 yılında Emines Antlaşmasının imzalanmasına rağmen bir yıl sonra İngiltere'nin Malta Adası'nı boşaltmadı. Bu nedenle  İngiltere ve Fransa arasında savaş yeniden başladı.

Üçlü İttifak: 13 Haziran 1788 tarihinde İngiltere, Hollanda ve Prusya’nın; Rusya, Fransa ve Avusturya’ya karşı oluşturdukları ittifaktır.

Alexandros Ipsilanti 6 Mart 1821’de 3000 kişilik bir grupla Prut nehrini geçerek Efla^k ve Boğdan’da Yaş şehrinde isyanın fitilini ateşlemiştir. 

Sened-i İttifak II. Mahmud devrinde Ayanlar ile imzalanmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Osmanlı İngiliz antlaşmasının şartlarını Osmanlı Devleti adına ilmiye ricalinden İbrahim İsmet Bey ile reisülküttap Atıf Bey, İngiltere adına da İngiliz elçi Spencer Simit yürüttü. İngiltere, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında yapılan ittifak antlaşmasının aynı hükümlerini kabul etti. 5 Ocak 1799 tarihli antlaşma 13 madde idi. Antlaşmanın en dikkat çeken maddesi onuncu maddeydi. Bu maddeyle Osmanlı Devleti, Fransa’ya Akdeniz’de bütün limanları kapayacak, Fransızları Mısır’dan kovmak için 13.000 kişilik bir ordu hazırlayacak, İngiltere ise hem donanma hem de askerleriyle Fransızların Mısır’dan atılması için Osmanlı Devleti’ne yardım edecekti. 

Doğru cevap B olacaktır. Sayfa 18  de 1789 FRANSIZ İHTİLALİ VE OSMANLI DEVLETİ konu  başlığındaki açıklamalarda :

Montesquieu (1689-1755) ) “Kanunların Ruhu” adlı eserinde yasama, yürütme ve yargının birbirinden ayrılmasına (kuvvetler ayrılığı) vurgu yapmış ve anayasal monarşiyi savunmuştu.

Jean Jacques Rousseau (1712-1778) “Toplumsal Sözleşme” adlı eserinde kişiler arası eşitliği esas almış ve devletin iktidara değil halka ait olduğunu savunmuştu.

Şeklinde açıklanmıştır.

Osmanlı hükümetinin Reichenbach Konvansiyonu temelinde barış müzakerelerine başlamayı kabul etmesi üzerine Avusturya ile 17 Eylül 1790’da Kalas’ta bir ateşkes antlaşması yapıldı. Böylece tarihteki son Osmanlı-Avusturya savaşı sona erdi.

Kabakçı Mustafa İsyanı ile III. Selim tahttan indirilirken Nizâm-ı Cedîd programı da son buluyor ve Osmanlı tahtına IV. Mustafa çıkıyordu. 

Napoleon'un 17 Ekim 1797'de Avusturya ile yaptığı Campo Formio Antlaşmasına göre Venedik'e ait olan ve Türk Tarihinde Yedi Ada, Cezayir-i Yunaniye veya Cezayir-i Seb'a-i Müctemia denilen adalardan biri olan Corfu, Fransa hakimiyetine geçemiştir.

7 Ekim 1826'da imzalanan Akkerman sözleşmesinin bir maddesi "Rumeli ve Kafkasya sınırlarında Rusya lehine bazı düzenlemeler yapılmasıdır". A,B,C ve E seçenekleri SE-Petersburg Protokolünün maddeleridir.

Rusya başta Eflâk ve Boğdan olmak üzere savaş sırasında kazandığı toprakları 35 gün içinde boşaltacaktı. Ancak boşaltılan bölgelere barış antlaşması imzalanıncaya kadar hiçbir Osmanlı askeri de giremeyecekti. Osmanlılar yalnızca İsmail, İbrail ve Yergöğü kalelerinde sınırlı sayıda asker bulundurabilecekti. Bununla birlikte Rus askerleri çekildikçe Osmanlı kuvvetleri Tuna’nın karşı yakasına geçebilecekti. Osmanlı Devleti açısından bu ateşkes anlaşmasının sağladığı en önemli avantaj ise Boğazların güvenliği ile ilgiliydi. Anlaşmaya göre Rus donanması Bozcaada’daki işgaline son verecek ve Boğazlara dönük ablukayı da kaldıracaktı. Görüşmeler sırasında Osmanlı ve Rus delegelerini en çok zorlayan konu isyancı Sırplarla ilgiliydi. Ruslar, Bâbıâli’nin Sırp isyancılarla da bir ateşkes imzalamasını istiyorlardı. Ancak Osmanlı sultanının kendi tebaası ile bir ateşkes imzalaması söz konusu olamazdı. Bu aynı zamanda devletler hukuku açısından da imkânsızdı. Fakat bu engel çok uzun süre devam etmedi. Ruslar bu hukukî ve siyasî gerçeği dikkate alarak isyancı Sırplar arasında bir miktar Rusya vatandaşının da bulunduğunu ileri sürdüler. Böylece bu mesele kısa sürede aşıldı ve barış antlaşması imzalanıncaya kadar Sırplarla da bir ateşkese varılmış oldu.

Yaş Antlaşmasıyla 1787 yılında Ruslar ile başlayan savaş resmen sona erdi.