Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 13. Deneme Sınavı

Bir şeyi değerlendirmek için ya da değerlendirmek adına doğru ölçüt bulunmadığı durumda, onun yerini tutabilecek bir başka ölçütün bilinçli olarak kullanılması durumunda elde edilen değere, değer yakıştırma diyebiliriz. Değerlendirdiğimiz şey ile bizim aramızdaki özel bir ilişkiden dolayı, “bizim” için değerli ya da önemlidir.

Bunda da en önemli etken sosyal bi-limlerin tüm disiplinlerinden beslenmelerinin yanı sıra, iki kurucusu Hoggart ve Williams’ın öncelikle edebiyatçı olmaları bu yüzden sanatı, özellikle de edebiyatı diğer tüm disiplinlerin üzerinde konum-landırmalarında aramak gerekir.

Doğru cevap E'dir. İdeoloji ve kültürdür.

Değer, herhangi bir varolanın, bir şeyin değeri, o şeyin kendisiyle aynı türden şeyler arasındaki özel yeridir.

Mattelart, kitle ilişim araçları tarafından üretilen ve yayılan enformasyonu geleceğin “hammaddesi” olarak tanımlamaktadır. Enformasyon öyle bir hammaddedir ki, endüstri devrimini ortaya çıkaran enerji ve yenilikler kadar önemlidir. Siyah altın (petrol) artık eski hammadde/enerjidir. Dünya üzerinde yaşanacak bir ekonomik savaşta, kültürel enformasyon kadar, mali, bilimsel, teknik ya da her tip enformasyon sanayileşmiş büyük ülkelerde krizden çıkışın en iyi siyasal ve ekonomik yolu olacaktır. Bu hammadde aynı zamanda gelecek için ulusal bağımsızlığın da garantisi olabilecektir (Mattelart, 1992, s.17). Doğru cevap C'dir.

Dijital temsil (numerical representation); içeriğin matematiksel bir fonksiyon olarak tanımlanabilmesi anlamına gelir ve yeni medyanın kodsal altyapısı tamamen matematik odaklıdır.

Doğru cevap D'dir. Sahiplik yapısıdır.

Medyanın eleştirel ekonomi politiği için özellikle dört tarihsel süreç önemlidir (Golding ve Murdock, 1997: 70-73):
1. Medyanın gelişmesi
2. Şirket menzilinin genişlemesi
3. Metalaştırma
4. Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü

Doğru değerlendirme -değerini bulma işi, doğru ölçüt kullanarak, ölçüt verilerini doğru okuyarak ve ifade edilerek yapılan değerlendirmedir diyebiliriz. Değerlendirme, değerlendirilecek nesnesine (objesine) göre farklı şekillerde anlamlandırılıp, sınırlandırılabilir.
* Olayların ve durumların değerlendirilmesi
* İnsan başarılarının (Sanat, teknik-teknoloji, bilim, felsefe vb.) değerlendirilmesi

* Tek tek yapıtların değerlendirilmesi
* Bir insanın değerlendirilmesi
* Kişi değerlerinin ve kişilerarası ilişkilerde değerlerin değerlendirilmesinden söz edilebilir.

Bireysel bağlamda eleştiri, herşeyden önce bir hak ve özgürlüktür. Kişinin kendisine sunulan şey ne olursa olsun ve hangi kaynak ya da otoriteden gelirse gelsin, o şeyi kendi aklının süzgecinden geçirmeden kabul etmeme hakkı, özgürlüğüdür.

Doğru cevap A' dır.

Mattelart, küresel ekonomik sermayenin egemenliği altındaki kültürel ve ideolojik emperyalizme karşı bir direniş yolu olarak, sivil toplum kuruluşlarının yöntem ve desteğine sahip bir kamu yayıncılığının yeniden canlandırılmasını önermektedir.

Yapısalcı yaklaşım iktidar/ideoloji tarafından desteklenen ekonomik dinamiklerin medyayı biçimlendirdiği anlayışına dayanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Eleştirel ekonomi politik yaklaşım, yöntem olarak “tarihsel materyalizm”i temel alır.

Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır. 

Dallas Smyte’a göre kapitalist sistemde zaman iş ve boş zaman olarak bölünmüştür. İş zamanında metaların üretimi yapılır, boş zaman ise reklamcılara satılır. İzleyiciler medya tarafından, yaş, gelir, cinsiyet, etnik ve sınıfsal köken gibi ölçütlere göre reklamcılara satılmaktadır.

Eleştirinin yaptığı çağrışımlardan biri de elleştirmedir.

Eleştirel ekonomi politik, medya çalışmaları ve analizlerinde temel bir yaklaşım olarak ele alınır. Marks’ın, kapitalist birikim sürecini tanımlamada kapitalist toplumun mantık ve doğasını anlamayı başlangıç noktası olarak ele alan yaklaşım, medyayı sadece ekonomik çıkarları doğrultusunda işleyen bir yapı olarak analiz etmez; onun tarihsel konumunu, ideolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik işlevi ve ilişkileri çerçevesinde inceleyerek ortaya koymaya çalışır. Söz konusu yaklaşım, medyayı bir üst yapı unsuru olarak ele alırken, ekonominin belirleyiciliğine yaptığı vurgu ile onun tarihsel konumunu da ortaya çıkarma işlevini yerine getirir.

Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır. 

Propaganda Modelindeki beşinci ve son haber süzgeci anti-komünizmdir.  Tüm kötülüklerin sebebi olarak sunulur. Anti-komünist denetim mekanizması, sistem aracılığıyla kitle iletişim araçları üzerinde esaslı bir etki sağlar. İşçi sınıfının ve sol-sosyal demokrat çevrelerin zayıflatılmasında da antikomünizm bir yöntem olarak kullanılmıştır.