Haber Yazma Teknikleri Final 10. Deneme Sınavı

I. Dil, bir anlaşma aracıdır.

II. Dil, bir kurallar dizgesidir.

IV. Dil, bir sosyal kurumdur.

V. Dil, kültürün aynasıdır

"diye konuştu" doğrudan anlatım yüklemidir. Doğru cevap D'dir. 

Reklam, yayın organlarının mali yapısını güçlendirerek onları iktidarların baskısından korur. Ancak bu kez de reklam verenlerin baskısı dikkat çeker. Yayın kuruluşlarının ayakta kalabilmesi ya da varlıklarını sürdürebilmeleri için reklam, günümüzde vazgeçilmez unsurlar arasında en önde gelmektedir. Bu hayati zorunluluk, ne zaman yayın organlarının kamuya karşı sorumluluklarının ikinci plana itilmesi anlamına gelmeye başlarsa, o noktada etik tartışmanın gündeme geleceği söylenilebilir.  Kuşkusuz ekonomik sıkıntısı bulunmayan yayın organları daha özgür, daha bağımsız ve daha sorumlu yayın yapabilecek güce sahip olacaklardır. "D" seçeneği bu ifadeler ile ters düşmektedir. Çünkü reklam verenin otoritesi zaman zaman özgürlüğü kısıtlamaktadır.

Özel yaşam alanının nerede başlayıp nerede bittiği konusunda şu söylenebilir: “Kamuya açık alan” herkesin, herkes tarafından serbestçe girip çıkabildiği ya da görülebildiği alanlardır. Genel olarak kişilerin evi, evinin bahçesi ve ek yapıları, otel ve hastane odaları “özel mekân” kapsamındadır.Sokak kaldırımın olduğu seçenek, evin dışında ve kamuya açık alanda sayılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Portre fotoğrafı:Genel olarak insanların yüzünün göründüğü fotoğraflardır.

Bültende, ilk haber en önemli haberdir. Dolayısıyla, doğru cevap B şıkkıdır.

Yararcı felsefe 18’inci yüzyılda İngiltere’de ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B’dir.

Bireylerin duygu, düşünce ve isteklerini ortak kabul görmüş kodlar aracılığıyla ifade etmesine ve karşısındaki bireyi anlamasına yardımcı olan bir sistem olan dil, bir kodlama dizgesidir. Dil; bir anlaşma aracıdır, kurallar dizgesidir, sos­yal kurumdur, kültürün aynasıdır, doğal bir araçtır, canlı bir varlıktır. Doğru cevap E’dir.

Çünkü genellikle sayfanın başında “şemsiye başlık” yer alır. Bunun altında giriş bulunur. Devamında ise soru ve yanıtlar yer alır. Ancak bu soru ve yanıtlar, kronolojik anlatımda olduğu gibi görüşme sırasında sorulduğu sıra ile ve eksiksiz bir biçimde değil, yalnızca önemli olanlara öncelik ve yer verilerek ve önemsiz bulunanlar metinden çıkarılarak sayfaya konur

Yöndeşme (convergence), yalnızca içeriğin üretim, dağıtım ve tüketiminde yeni yollar sunan teknolojik bir olgu olmadığı, aynı zamanda medya ekonomisiyle ve düzenleyici yapılarla yakın ilişki içinde olduğunu tanımlamaktadır. Yöndeşme, yeni bir medya manzarasının ortaya çıkmasının temelinde yer alan teknolojik, düzenleyici ve endüstriyel değişimlerle; politik ve sosyo-kültürel bağlamdaki değişimlerin birleşiminin bir sonucudur.

Genel olarak haber yüklemlerini belirli bir çeşitlilikte kullanmak ve ardı ardına tekrarlamamak haber yazmanın altın kuralları arasındadır. Konuşma dili için de aynı şey geçerlidir. Bu bağlamda konuşma dilinde yazılan haberlerde en çok kullanılan haber yüklemleri şunlardır:
Doğrudan anlatım yüklemleri: “açıklamak”, “anlatmak”, “demek”, “söylemek”, “belirtmek”, “diye konuşmak”, “ileri sürmek”, “vurgulamak”, “kaydetmek” “şöyle konuşmak”...
Dolaylı anlatımda yüklemleri: “açıklanılmak”, “belirtilmek”, “bildirilmek”, “önerisinde bulunulmak”, “ileri sürülmek”..

Bilgi toplama aşamasında haber kaynaklarının sizi yönlendirmeye çalışmayacağını kimse garanti edemez. Bu nedenle, iyi bir habercinin elde ettiği bilgileri farklı kaynaklardan ve mümkünse zıt kaynaklardan doğrulatması gerekir. Kimi zaman “çapraz kontrol” söz konusu olabilir. Bu da elde edilen bilginin iki zıt ya da farklı haber kaynağına sorulup doğrulatılması anlamına gelir.

Konuşma dili tasarlanan mesajların sesli titreşimler aracılığıyla, ses, sözcük, dil bilgisi bütünlüğü içinde farklı tonlama, vurgulama, tını ve duraklamalarla ve yazı diline göre daha günlük ve daha az resmî olan (informal) ifade biçimidir.

Haberlerin sesli olarak birine anlatıyormuşçasına sunulduğu radyo ve televizyon haberlerinde kullanılan konuşma dili tekniği, karşıdaki insanlarla konuşuyormuş gibi haberi yazma temeline dayanır. Konuşma dilinde radyo ve televizyon haberi hazırlarken, dinleyici profili az çok biliniyorsa, genel olarak saptanılan ortalama dinleyicinin bir adım ötesinde bir hedef tutturmak gereklidir. Haber sunulurken ne çok mesafesiz (popüler), ne de çok mesafeli (seçkinci) olunmalıdır. 

Felsefeye “ödev ahlakı” kavramını Alman düşünür Immanuel Kant (1724-1804) kazandırmıştır. Kimi eserlerde “görevci ahlak anlayışı” da denilmektedir. Ahlak olgusuna akıl bağlamında yaklaşan Kant, akıl ve ahlak arasında bağ kurarak ahlakı insana özgü temellere oturtmaya çalışmıştır.

Yazı dili 

Okuyuculardan gelen yayın içeriklerine ilişkin şikâyetleri, yayın organının yetkililerine bildirmek ve bunların tekrarlanmasını önlemektir. Eş deyişle çalıştığı gazetenin gözlemciliğini ve eleştirmenliğini yapmaktır.

Güncel haberlerin sunumunda piramit tekniği yaygın bir kullanıma sahip olmasa da gazetelerin ekleri ve hafta sonları yayımlanan kimi uzun haberlerde piramit tekniği uygulanabilir. Bununla birlikte piramit tekniği, daha çok dergi haberciliğinde tercih edilen bir yazım tekniğidir. 

Etik: Töre bilim demektir. Ahlak kurallarını ve bunların nitelikleriyle uygulamalarını konu alan bilim dalının adıdır. Ahlak alanında düşünme, felsefe yapma sürecinin insana kazandırmış olduğu bir etkinliktir. Konusu ahlaktır ve sorunsalı, ahlakın açıklanması ve buna bağlı ilkelerin belirlenmesidir

Arapça kökenli “tahsis” sözcüğü, “düzeltme, düzelti” anlamına gelmektedir.